Ayyıldır: Fed yol haritasında gözler ABD istihdam verilerinde

GCM Yatırım Araştırma Müdürü Ayyıldır, Donald Trump’ın ABD başkanlık koltuğuna oturduktan sonra izlediği politika ve küresel piyasaların bu duruma verdiği reaksiyonun dikkat çektiğini belirtti. Özellikle Trump’ın uyguladığı tarifelerle birlikte ekonomik aktivitedeki bozulmaya ilişkin endişelerin, traderların ABD Merkez Bankası Fed’e kurtarıcı gözüyle bakmasını sağladığını vurgulayan Ayyıldır, değerlendirmesinde şunları kaydetti:

"19 Mart tarihinde FOMC Ekonomik Projeksiyonlarda 2025 yılına yönelik 2 adet faiz indirimini tahminine ekleyen bankaya karşın piyasa oyuncuları kurtarıcı gözüyle baktığından 4 adet indirim gerçekleşmeli düşüncesini gündeminde inatçı bir şekilde tutmaktadır. Bir yandan piyasa baskısı diğer yandan da Trump’ın Fed faiz indirmeli eleştirileri karşısında banka ekonomik göstergeleri referans almakla birlikte gelecek veri setlerinin sonuçlarına göre politikasını şekillendireceğini izah etmiştir. Bu sebeple de küresel piyasaların gündeminde ABD büyüme, enflasyon ve istihdam piyasasına ilişkin sonuçlar yer almaktadır. Özellikle de 7 Mayıs tarihindeki Fed toplantısı öncesinde istihdam piyasasına yönelik sonuçlar bankanın yol haritası açısından önem arz edebilir.

"Hatırlanırsa 2024 Ağustos döneminde İşsizlik verisinin yüzde 4,3 gelmesi ile birlikte piyasalarda oluşan panik ve sonrasında da Fed cephesinde görülen Jumbo faiz indirimi ön plana çıkmıştı. Şu an da tarife kaynaklı ekonomik görünümde izlenmesi beklenen bozulmanın etkisi ne olacak hususu için ayrı ayrı göstergeleri takip etmekle birlikte istihdam piyasası denkleminde bir yandan Tarım Dışı İstihdam diğer yandan da İşsizlik Oranı radarımızda olacaktır.

"2 Mayıs Cuma günü Türkiye saatiyle 15.30’da açıklanacak istihdam verilerini bu çerçevede değerlendirecek olup anlık fiyatlama davranışında hareketli bir süreç izlenme ihtimali sebebiyle risk yönetiminin daha profesyonel çerçevede teknik ve temek gelişmelerin bir arada ele alınarak gerçekleşmesi gerektiği unutulmamalıdır."

Tarım Dışı İstihdam verisine yönelik 68 ekonomist/analistin tahminde bulunduğunu aktaran Ayyıldır değerlendirmesinde "Burada en yüksek tahmin 171 bin, en düşük tahmin 50 bin, piyasa beklentisi ise medyan 135 bin olarak kaydedilmiştir. Tahminlerde aralık oldukça fazla bu da kafa karışıklığı olduğu anlamına gelmektedir. Tarım Dışı İstihdam verisinde 50 bin altında ya da 171 bin üzerinde gelebilecek herhangi bir sonuç ise piyasalar için sürpriz olacağından fiyat etkisi de buna bağlı daha sert olması beklenir. Tarım Dışı İstihdam için ayrı bir parantez açacak olursak; her ne kadar tahminlerde ayrışma sebebiyle kafa karışıklığı olduğunu belirtsek de son 10 yılın Mayıs ayı sonuçlarının iyimser bir sonuç ile karşı karşıya kaldığı göz ardı edilmemelidir. Her yıl kendi iç dinamiklerinde farklı temel gelişmelere sahip olsa da pandemi sebebiyle 2020 yılını istisna olarak kabul ettiğimizde son 10 yılın ortalaması 243K, son 5 yılın ortalaması 277K, son 3 yılın ortalaması ise 285K olarak sonuçlanmıştır. Bu süreçte en düşük Mayıs TDİ rakamı 2016 yılındaki 160K olmakla birlikte en yüksek rakam ise 2022 yılındaki 428K olarak kaydedilmiştir." ifadelerine yer verdi.

Kudret Ayyıldır, İşsizlik Oranı verisine yönelik 65 ekonomist/analist tahminde bulunduğuna değinerek şu bilgileri verdi:

"Burada en yüksek tahmin 4,30yüzde , en düşük tahmin 4,10yüzde , piyasa beklentisi ise medyan 4,20yüzde olarak kaydedilmiştir. İşsizlik Oranı verisinde 4,10yüzde altında ya da 4,20yüzde , üzerinde gelebilecek herhangi bir sonuç piyasalar için sürpriz olacağından fiyat etkisi de buna bağlı daha sert olması beklenir. İşsizlik Oranı için ayrı bir parantez açacak olursak; hatırlandığı üzere Ağustos döneminde yüzde 4,3 oranına yükseldikten sonra istihdam kaygısı ile Fed Eylül toplantısında Jumbo faiz indirimi ile gündemi meşgul etmiş, işsizlik oranı da Ağustos sonrasında kademeli bir şekilde yüzde 4,00 oranına kadar gerilemişti. Yıl başından bu yana ABD'deki açık iş pozisyonlarını (JOLTS) incelediğimizde düşüş eğilimini sürdürmesi ile birlikte işgücü piyasasındaki teorik yavaşlama düşüncesinin İşsizlik tarafında yükseliş oluşturabilme beklentisi psikolojik açıdan mümkün ve yıl başından bu yana da kademeli bir şekilde devam etmesine karşın piyasa beklentisi yüzde 4,20 paralelinde sonuçlanması yönünde.

"Fed’in hamlesi sebebiyle İşsizlik verisi ne kadar sakin ya da bozucu bir eylem içerisindedir hususunda açıklanacak sonuç dikkatle takip edilmelidir. yüzde 4,30 ve üzerinde izlenecek bir sonuç piyasalarda endişe oluşmasını sağlayabilecekken yüzde 4,10 ve altındaki sonuçlarsa daha rahat bir sürecin izlenmesini sağlayabilir. Özellikle Fed beklentileri de bu minvalde şekillenebilir."

ABD Merkez Bankası Fed'in, sadece 1 veriye bakarak para politikası kararlarında aksiyona geçmeyeceğine değinen Ayyıldır, şöyle devam etti:

"Tüm veri setini bir arada değerlendirerek para politikasında bir revizyon görecek mi konusunu tartışacaktır. Ancak Trader aynı durumu sürdürmek istemez. Kendisi her veriyi finansal çıkarı doğrultusunda olumlu ya da olumsuz okur ve anlık dinamiklerdeki volatiliteden yararlanmak ister.Bu açıdan bu tür veriler açıklandığında Fed kaynaklı karar mekanizması ile Fed’e ilişkin spekülatif fiyatlama davranışı arasındaki farkı iyice ayırt etmemiz gerekmektedir.

"Piyasa dinamiklerine dönecek olursak, Fed’in ilk faiz toplantısı 7 Mayıs tarihindedir. Bu toplantıda bankanın faiz indirimi yapma ihtimali yüzde 10 ile oldukça düşük bir orandır. Fed için ilk faiz indirimi beklentisi ise 18 Haziran tarihinde yüzde 61 ile eşik bölge üzerindedir.

"Bu açıdan gelecek olan sonuçların Haziran dönemindeki isteği güçlendirip güçlendirmeyeceği hususuna göre anlık fiyatlama reaksiyonu için önemlidir. Mayıs ayına yönelik keskin bir değişim ihtimali teorik açıdan zayıf olacağından Haziran dönemine yönelik spekülasyonlar varlık fiyatlarında dalgalanmalara yol açabilir.

"Ayrıca istihdam ve enflasyon verilerini bir bütün alarak Trump tarifeleri sebebiyle piyasaların yıl genelinde 4 adet faiz indirimi beklentisine karşın Fed Mart toplantısındaki 2 adet indirim tahmininde kalmaya devam edecek mi hususu da projeksiyonların açıklanacağı aylardaki (bir sonraki tarih Haziran) mevcut verilerin sonuçlarının önemini artırmaktadır."

Kritik ABD verilerinin varlık fiyatları üzerindeki olası etkilerini doğru yorumlayabilmenin, stratejilerin başarıya dönüşebilmesi adına önemli olduğunun altını çizen Kudret Ayyıldır, "Bu sebeple de yorumlama yeteneğinizi geliştirebilmek için geçmiş dönemlerde nasıl reaksiyon verdiğinin bilinmesi önemlidir. Ancak bu bilgi, yeni dönemdeki beklentilerde kesin başarıya ulaştırır psikolojisini oluşturmamalıdır. Çünkü günler / haftalar / aylar hatta yıllar içerisinde ülkelerin makro – ekonomik dinamikleri ve piyasa beklentileri farklılaşabiliyor. Bu sebeple de her ay aynı etkiyi beklemek doğru olmayacaktır. Geçmiş dönem çalışmaları, yatırımcıların bu veri ile birlikte olası hareket akışını daha başarılı bir şekilde yorumlayabilmek adına pratik bilgiler olarak düşünülmelidir. 4 Nisan 2025 tarihinde yani bir önceki ay açıklanan ABD verileri ile birlikte EURUSD ilk dakika fiyatlama davranışında düşüş, Ons Altın tarafında ise yükseliş izlemekteyiz. Ancak bu reaksiyon ikinci dakikadan itibaren hacimsel anlamda sınırlanmakta ve diğer dakikalarda da davranışı biçimini değiştirmektedir. Özellikle burada izlenen ayrışma, her ne kadar iyimser tarım dışı istihdam verisi gelse de işsizlik oranında izlenen moral bozukluğunun piyasa üzerinde iyi tdi / kötü işsizlik arasında kararsız bir trade aşamasının oluşmasını sağlamıştır. Ancak anlık etki ardından iki finansal varlıkta izlediğimiz düşüşler, işsizlik verisinin o kadar kötü olmadığı, Fed dinamikleri üzerinde değişkenlik yaratmayacağı ve iyimser tarım dışı istihdam fiyatlama reaksiyonun ön planda yer almaya devam etmesi olarak yorumlanabilir." dedi.

Ayyıldır değerlendirmesinde ayrıca, 3 Mayıs 2024 tarihinde yani bir önceki yılın aynı ayında açıklanan ABD verileri ile birlikte EURUSD ve Ons Altının ilk dakika fiyatlama davranışında önemli bir yükseliş izlendiğini belirterek "Ancak bu yükseliş ikinci dakikadan itibaren hacimsel anlamda sınırlanmakta ve diğer dakikalarda da davranışı biçimini değiştirmektedir. Burada çok iyi bir tarım dışı istihdam verisi gelmesine karşın piyasalar özellikle işsizlik oranı ve ortalama saatlik kazançlar verisindeki olumsuz görünümü fiyatlama davranışına daha fazla yansıtmak istedi. Bu da piyasanın o anki dinamiğinde hangi göstergenin daha önemli olduğuna göre reaksiyonunu şekillendirdiğini görmemize olanak tanımaktadır." açıklamasını yaptı.